zondag 23 juli 2017

Veel dangerous in Animals

Vanuit Dieren ben je zo in Burgers Dierenpark. Mijn oudste kleindochter leest al een beetje Engels en vertelde dat een leeuw in het Engels "dangerou" genoemd wordt.

Opa is, zoals we inmiddels weten, redelijk eigenwijs, maar besloot zijn onderwijskundige obsessies te beheersen. Dat had opa vaker moeten doen, beheersing is niet zijn sterkste punt. In Dieren lopen veel gevaarlijke schakers van 60+, maar Opa schaakte er redelijk argeloos op los. Eigenlijk kan hij er geen rate van. Wijsheid schijnt een bijverschijnsel van ouderdom te zijn. We houden het voorlopig op licht dementerend.

Wel gezellig op paardencamping "Boschzicht" in Laag-Soeren.  Pony borstelen kostte daar vier euro. Waarschijnlijk toch een VVD-camping. We geven de informatie door aan Donald Trump. Ik zie het al voor me, Trump en Halbe Zijlstra, samen één pony. De wereld wordt er een stuk minder dangerous van.

Toon Mentink

vrijdag 14 juli 2017

Andere tijden schaak

Onlangs bezocht ik het Meermanno museum in Den Haag. Er is veel voor nodig om mij de Moerdijk over te krijgen. De mobiliteit is er wel maar dit keer had ik ook een acceptabel alibi. Mijn gitaarleraar en zijn immer creatieve echtgenote vergastten ons op een hoogstaande culturele ontmoeting. Het handelt eigenlijk over de geboorte van het boek en het ambacht van het drukken. Laurens Janszoon Coster bleek misschien wel niet bestaan te hebben en Johannes Gutenberg claimde omstreeks 1440 terecht de uitvinding van de boekdrukkunst, hoorde ik daar vertellen. De eerste tekst waar hij zijn vinding op uitprobeerde was natuurlijk de bijbel. Als je dingen kunt opschrijven of drukken neemt het waarheidsgehalte enorm toe. Een gesprek blijft altijd een subjectieve weergave van de werkelijkheid en de persoon die luistert stuurt onmerkbaar de spreker. Een goede preek komt praktisch overeen met de waarheid. Een charismatische dominee ondersteund zijn woorden rechtstreeks met gedrukte tekst, er is geen contact met de gemeente want dat geeft altijd waarheidsverlies.  Men kon dus letters maken waardoor de waarheid stolde in het boek. De Amerikaanse schrijver James Salter onderkende dit ook en schreef:  Er komt een moment dat je je realiseert dat alles een droom is, en dat alleen de dingen die geschreven zijn een kans hebben om echt te zijn.

In die belangrijke vijftiende eeuw nam de hoofdletter hierbij een interessante positie in. De hoofdletter maakt de lezer erop attent dat in komende zin nieuwe waarheid aanstaande was. De hoofdletter was een zelfstandig kunstwerkje, die  later werd bijgevoegd afhankelijk van de financiën en de beschikbaarheid van een goede illustrator. Zo ontstonden er bij gebrek aan middelen ook boeken met ontbrekende hoofdletters. Een atlas liet je maken als statussymbool, deze bevatte kaarten van de hele bekende wereld en was de eerste poging tot globalisering.

Daardoor ik zo goed oplette tijdens de rondleiding miste ik geruime tijd de aanwezigheid van een Stukkenjager van het eerste uur. Het was Diek Kubbe, toentertijd student handvaardigheid aan de tekenacademie. Op mijn verzoek noemde hij meerdere leden: Ad Nagelkerke; Harrie van Kuijk; James Tyndall; Peter van Heerbeek; Wiill Voogt en Gé van den Brink. Diek Kubbe heeft ook meerdere partijen in de externe gespeeld. Hij staat echter niet op de eeuwige
ranglijst van de Stukkenjagers. Hij overweegt nu een proces om gerehabiliteerd te worden. Ik probeerde hem uit te leggen dat de eeuwige ranglijst niet zaligmakend is maar dat lag niet in zijn lijn. Eerherstel en erkenning was toch wel het minste wat hij kon eisen. Terloops vertelde hij ook nog dat hij de Elfstedentocht gereden had. Het stelde hem teleur dat hij in zijn oude club doodgezwegen wordt.

We spoelden het onrecht weg met een paar wijntjes en mijn gitaarleraar speelde een compositie genaamd: Elektronische contrapunten. Het klonk als Satie op de piano maar was stukken beter, wat maar weer bewijst dat minimal music een maximum effect kan hebben. Prachtige dames declameerden gedichten en één dame viel om met een groot aantal champagneglazen. Ik zag er een sublieme performance in maar het bleek een ongelukje.

Dan nu de verrassing. Diek Kubbe stuurde vier dagen later twee schaakpartijen van vroeger op. Hij bleek te hebben verloren van mij maar wel gewonnen van Ad Nagelkerke. Nadat ik de partijen had nagespeeld constateerde ik dat er ruim 40 jaar geleden veel sterker gespeeld werd en eveneens veel onduidelijker genoteerd. Ik kan deze partijen dus niet publiceren. Evenals Laurens Janszoon Coster maken we er historische fictie van. Buiten de Elfstedentocht fietste Diek ook nog alle cols uit de Tour de France en is nog steeds in training. Ik dank Diek Kubbe bij deze voor het opfrissen van ons collectief geheugen en hoop dat hij alsnog vermeld wordt op de eeuwige ranglijst. Als daar geen plaats meer mocht zijn, stel ik mijn plaats ter beschikking. Iedereen is vervangbaar. Eeuwig is van alle tijden en duurt meestal korter dan je denkt.

Toon Mentink